Nói đến nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ từ hơn nửa thế kỷ qua, dòng nhạc của ông đã đi sâu vào lòng người, đã len lỏi trong khắp mọi miền của đất nước, một người nhạc sĩ sáng tác vô cùng đa dạng không rập khuôn vào một đối tượng khán giả hay một thể loại âm nhạc nào. Âm nhạc của ông vô cùng biến hóa với đủ mọi thể loại, đủ mọi tiết điệu và luôn thành công với tất cả thể loại mang những sắc thái hoàn toàn khác biệt. Bởi ngoài thể ca khúc, Hoàng Thi Thơ đã cống hiến cho kho tàng âm nhạc Việt Nam một hình thức vô cùng hấp dẫn đối với người yêu nhạc đó là thể nhạc kể chuyện. Mà nổi bậc nhất cho thể loại nhạc này của ông là nhạc phẩm: Chuyện Tình Của Người Trinh Nữ Tên Thi rất được yêu thích và vô cùng nổi tiếng.
Bài hát là câu chuyện có thật, kể về cuộc đời hồng nhan bạc mệnh của một người con gái. Cụ thể vào lúc ấy, trong Đoàn văn nghệ của vũ trường Maxim’s có 12 diễn viên múa chính, và trong 12 người này có 3 chị em người Đà Lạt là Kim Lệ Thu, Kim Lệ Xuân, Kim Lệ Thi. Trong đó, Kim Lệ Thi lúc ấy trẻ tuổi nhưng rất xinh đẹp, Thi trót đem lòng yêu một nghệ sĩ trong đoàn nhưng đã có gia đình. Mối tình của Thi rất tha thiết và lý tưởng, nhưng rồi nó trở thành tuyệt vọng bởi người mà cô trao gửi tình yêu đã không thể đáp trái tim chân thành ấy. Say mê đến cuồng dại, nhưng vô vọng không tìm ra lối thoát, cuối cùng người trinh nữ đã ra đi một cách bi thương, giữa khoảnh khắc thanh xuân tươi đẹp nhất của đời người.
Thuở ấy xa xưa có một nàng một nàng thiếu nữ
Một đóa hoa hồng tình phơi phới tuổi mới trăng tròn
Cuộc đời hồng nhan cay và đắng thôi thì lắm trái ngang
Bao nhiêu trai làng yêu nàng
Đi theo xin nàng tim vàng
Nàng vẫn không màng
Nàng đã trót yêu yêu một chàng một chàng nghệ sĩ
Tình hỡi ơi tình chàng đã có đã có gia đình
Người đời cười chê cho tình đó như là gió với trăng
E sao duyên mình không thành
Như bao cô nàng thất tình
Nàng khóc một mình
Thi ơi Thi ơi Thi,Thi biết biết không Thi ?
Khi con tim yêu đương là sống với đau thương
Khi con tim yêu đương là chết với u sầu
Thì Thi đã biết cớ sao Thi buồn
Nàng quyết ra đi xa làng mình người tình yêu dấu
Đời ngỡ chắc rằng nàng đã bước đã bước qua cầu
Mà nào ngờ đâu ôm tình ấy đi tìm dẫy núi cao
Đi sâu vô rừng quên tình
Hay đi vô rừng trốn mình
Tình vẫn u sầu
Từ đó không ai ai còn gặp gặp nàng đâu nữa
Chỉ có con chim rừng nhiều khi thấy nàng khóc một mình
Rồi một mùa đông chim nhìn thấy thấy nàng dưới gốc cây
Tương tư nhân tình khôn lường
Đau thương u tình vô cùng
Nàng chết trong rừng
Thi ơi Thi ơi Thi,Thi biết biết không Thi ?
Khi con tim yêu đương là sống với đau thương
Khi con tim yêu đương là chết với u sầu
Thì Thi đã biết cớ sao Thi buồn
Điều đặc biệt của sáng tác này là được nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ kể lại số phận của một người con gái bằng giai điệu, ca từ, để bày tỏ sự tiếc thương cho một hồng nhan nhưng bạc mệnh. Chính vì sự đặc biệt đó mà bài hát rât nổi tiếng, nhưng lại gây tranh cãi về nhân vật trong bài hát. Bởi có người cho rằng, nhạc phẩm này là viết dựa trên chính câu chuyện tình yêu của nhạc sĩ với người con gái tên Thi.
Và rồi câu trả lời cho vấn đề gây tranh cãi ấy đã được sáng tỏ trong một chương trình, thông qua một người học trò thân thuộc của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ đó là ca sĩ Họa Mi, đã cho người yêu nhạc câu giải thích tường tận về hoàn cảnh để nhạc sĩ viết nên nhạc phẩm này, Họa Mi khẳng định: “Cô Thi không phải là người tình của nhạc sĩ… Chú Thơ là một người rất yêu và không thể sống thiếu âm nhạc. Bởi vậy, chú có một tâm hồn rất nhạy cảm. Mọi người nghĩ bài Chuyện Tình Người Trinh Nữ Tên Thi là do chú viết dựa trên câu chuyện thật của mình nhưng thật ra thì không phải vậy”.
Ca sĩ Họa Mi tiết lộ Chuyện Tình Người Trinh Nữ Tên Thi được nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ sáng tác khi ông còn trong Đoàn văn nghệ Maxim’s vào năm 1970. “Bài hát ra đời sau khi nhạc sĩ chứng kiến cái chết của một nữ diễn viên trong đoàn nghệ thuật của chú. Khi đó, cô ấy chỉ mới 19, 20 tuổi. Vì quá thương cảm cho cái chết của cô gái trẻ đồng nghiệp, chú đã viết bài hát này ngay sau tang lễ”. Sau khi nhạc phẩm ra đời nhanh chóng trở thành bài nhạc nổi tiếng mỗi khi nhắc đến nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ.
Nhạc phẩm này đã được coi là tác phẩm với thể loại nhạc kể chuyện rất nổi tiếng của ông. Ca từ, giai điệu đủ sự da diết, đủ sự sâu lắng để cho người nghe sống cùng tâm trạng, cùng cảm nhận về một nỗi đau của người trinh nữ mang trong mình mối tình bi ai:
Khi con tim yêu đương là sống với đau thương
Khi con tim yêu đương là chết với u sầu
Thì Thi đã biết cớ sao Thi buồn
Bài hát là câu chuyện có thật được kể lên khi người nhạc sĩ chứng kiến toàn bộ chuyện tình đau thương, ông xót xa, thương cảm mà viết: “Người con gái lạ lùng đó tên Thi. Thi trẻ đẹp như nhiều thiếu nữ thời nay. Thi yêu sớm. Tình Thi ngang trái. Người đời thị phi. Thi buồn và bỏ đi. Thi lên rừng. Có lẽ để khóc một mình dưới gốc cây già vô tri. Rồi cuối cùng Thi chết, một sáng mùa đông, trên nệm lá vàng…
Tôi biết người con gái đó. Tôi ngạc nhiên về lòng chung thủy của nàng. Chuyện tình đẹp như một phép lạ đã mê hoặc tôi. Tôi mượn âm thanh để kể lại, để bất diệt hóa tình yêu của người. Xin phù hộ cho tôi, cho cả những người nghe và hát Chuyện Tình Người Trinh Nữ Tên Thi”.
Và rồi, bài hát ấy với từng giai điệu, lời ca vẫn vang lên, vẫn được yêu thích mặc cho bao thời gian, vẫn âm ĩ trong lòng người yêu nhạc một nỗi đau, một sự tiếc thương cho người con gái có trái tim ngập tràn tình yêu nhưng phận số không may.
Mỹ Giang.
