Kỷ Niệm Buồn Ngày Mất Của Nhạc Sĩ Hoài Linh (30/04/1995)

Nhạc sĩ Hoài Linh tên thật Lê Văn Linh, ông sinh năm 1925 tại khu chợ Sắt, Hải Phòng, Bắc Việt. Sau này, khi vào nam ông thay đổi trong giấy tờ thành năm 1920.

Ông đã sáng tác nhạc từ rất lâu rồi, theo gia đình kể lại thì ông sáng tác từ đầu thập niên 1950, song hầu hết những ca khúc ấy đều đã thất lạc trong quá trình di cư vào Nam năm 1954.

Cuối thập niên 1950 ông hoạt động trong đoàn văn nghệ Vì Dân của Nha Cảnh Sát quốc gia, chung với rất nhiều những nhạc sĩ nổi tiếng thời đó như : Nguyễn Văn Đông, Minh Kỳ, Mạnh Phát, Thu Hồ, …..

Nhạc của Hoài Linh mang nhiều chủ đề, từ tình cảm đôi lứa như : Áo Em Chưa Mặc Một Lần , Về Đâu Mái Tóc Người Thương, Căn Nhà Màu Tím, Hai Đứa Giận Nhau, Nhịp Cầu Tri Âm, Cô Bé Ngày Xưa, Em …, đến chủ đề về người lính như: Xin Tròn Tuổi Loạn, Lính Nghĩ Gì, Lá Thư Trần Thế, Tám Nẻo Đường Thành … Ông cũng có những tác phẩm mang đề tài về quê hương như : Khách Lạ Đò Đưa, Cho Xin Sống Lại, … Cũng như về Xuân như Xuân Muộn, Đầu Xuân Lính Chúc, Thiên Duyên Tiền Định, ……

Hoài Linh được đánh giá là có biệt tài viết lời ca bay bướm, văn hoa, có vần có điệu. Mỗi lần soạn nhạc, ông viết ra giấy cả một lô danh từ hay tính từ cùng vần với câu trên để ông để lựa chọn, đặc biệt thì Hoài Linh thích sử dụng từ Hán Việt. Nhiều nhạc sĩ đã nhờ ông viết lời và cộng tác như Minh Kỳ, Tuấn Khanh, Song Ngọc, Mạnh Phát, Văn Phụng, Nguyễn Hiền… Có thể nói đến các nhạc phẩm tiêu biểu như : Sầu Tím Thiệp Hồng, Mấy Độ Thu Về, Cánh Buồm Chuyển Bến, Biệt Kinh Kỳ (đồng tác giả với Minh Kỳ). Nhớ Một Người, Nỗi Buồn Gác Trọ …. (Chung với Mạnh Phát). Chúng Mình Ba Đứa, Thiệp Hồng Anh Viết Tên Em. Một Chuyến Bay Đêm, …. (Viết chung với Song Ngọc). Chuyện Đêm Mưa (Chung với Nguyễn Hiền), Quán Nửa Khuya, Hai kỷ niệm một chuyến đi, Giọt Lệ Vu Quy (chung với Tuấn Khanh) …..

Theo mô tả của nhạc sĩ Lê Dinh và nghệ sĩ Tâm Phan thì giữa ngoại hình và nội tâm của Hoài Linh tương phản lẫn nhau. Ông ăn mặc xuề xòa, lại có dáng con nhà võ, không giống với truyền thống tươm tất, lịch lãm của làng ca nhạc. Trong bao nhiêu năm quen biết nhạc sĩ Lê Dinh chỉ thấy ở Hoài Linh một kiểu ăn diện duy nhất, đó là áo sơ-mi bỏ ngoài quần. Thế nhưng khi ôm đàn, cầm bút viết lời ca cho các sáng tác của mình, cũng như của các nhạc sĩ bạn. Hoài Linh đã trở thành một con người khác.

Còn theo như lời kể của gia đình, thì nhạc sĩ Hoài Linh sống rất có trách nhiệm với vợ và các con, sau giờ làm việc, ông về nhà và ít la cà quán xá cũng như tiệc tùng phòng trà thâu đêm. Cứ chiều chiều ông hay đem ghế ra trước nhà ngồi hóng gió và tìm ý tưởng, còn tối tối hay ngồi nghe lại các ca khúc và viết nhạc. Cũng xin nói thêm ở đây rằng người con trai thứ 2 của nhạc sĩ Hoài Linh là nhạc sĩ Tuấn Lê, tác giả các ca khúc như : Tà Áo Đêm Noel, Lá Thư đô thị, Cưới Em, Hờn Anh Giận En, …..

Nhạc sĩ Hoài Linh là một trong số những nhạc sĩ hiếm hoi có cuộc sống thoải mái về tài chánh chỉ nhờ công việc sáng tác. Vào năm 1968, khi nhạc sĩ Văn Giảng vừa mới chân ướt chân ráo từ Huế vào Sài Gòn. Ông được Hoài Linh mời ăn tân gia trong một ngôi nhà ba tầng đồ sộ, ông mới hiểu tại sao các nhạc sĩ trong Nam đua nhau sáng tác nhạc Vàng.

Mỗi lần nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông tổ chức đại nhạc hội thương mại với thành phần gồm các ca nhạc sĩ trong đoàn Vì Dân, Tâm Phan lại được hợp tác để thực hiện một vở kịch, từ đó anh diễn viên quen thân Hoài Linh và xem như một người anh. Một ngày nọ, Hoài Linh nổi hứng mua cho Tâm Phan một đôi giày mới. Thời đó, với mức sống không được cao lắm của người dân Sài gòn thời bấy giờ, việc mua một đôi giày mới cũng là cả một vấn đề, cho nên Tâm Phan không bao giờ quên.

Gần 30 năm sau, tức năm 1995 sau khi Hoài Linh bị trắng tay do bị bại liệt bởi tai biến mạch máu não, nghệ sĩ Tâm Phan về thăm. Lúc đó, tất cả mọi bộ phận trên người Hoài Linh đã trở nên bất hiển dụng (tê liệt) trừ mấy đầu ngón tay. Bà vợ của nhạc sĩ mới bảo Tâm Phan nắm lấy bàn tay của ông, rồi bà nói với chồng: “Chú Tâm Phan về thăm ông đấy, ông có nhận ra chú ấy thì bấm ngón tay một cái”. Kết quả theo lời kể của Tâm Phan là người nhạc sĩ đã bấm nhẹ lên lòng bàn tay của ông, trước khi từ biệt, Tâm Phan đã tặng cho nhà nhạc sĩ Hoài Linh một số hiện kim mà ông nói đùa rằng để trả nợ đôi giày ngày xưa. Cũng trong dịp này, Tâm Phan cũng đề nghị bà vợ của nhạc sĩ Hoài Linh chụp một tấm hình trong tình trạng thê thảm ấy gửi ra hải ngoại để xin bạn bè giúp đỡ, cũng như đánh động lương tâm của những người đang khai thác miễn phí các tác phẩm của ông hoặc của ông viết chung với các nhạc sĩ khác. Rất tiếc, công việc chưa đi đến đâu thì nhạc sĩ Hoài Linh đã mất ngày 30 tháng 4 năm đó ở tuổi 71.

Cũng xin nói thêm, sau 1975 ông ở lại Việt Nam nhưng lại không đi học tập cải tạo. Giải thích về điều này, thì gia đình cho hay có một người bà con ở lại Miền Bắc sau 1954 là một cán bộ đã bảo lãnh cho nhạc sĩ Hoài Linh không phải đi học tập. Khoảng thời gian từ năm 1975 đến khi ông nằm liệt vì bệnh tai biến thì ông chỉ quanh quẩn ở nhà cũng như sinh hoạt văn nghệ ở giáo xứ gần nhà.

Sau một thời gian lâm bệnh và qua đời, ông được an táng ở nghĩa trang Bình Hưng Hòa, và theo phong tục của gia đình thì vào năm 2001, gia đình cải táng và đem tro cốt ông gửi ở nhà thờ Vườn Xoài.

Phúc Ben Tổng Hợp.