Nhạc sĩ Anh Việt Thu mất sớm. Những ngày còn làm việc tại Phòng Văn Nghệ thuộc Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị (do Thiếu Tá Ðinh Thành Tiên, tức Thi sĩ Tô Thùy Yên làm trưởng phòng), Anh Việt Thu chắc chỉ mời ngoài 30 tuổi. Nếu chúng tôi nhớ không lầm thì khi ấy, cùng làm việc trong Phòng Văn Nghệ còn có nhạc sĩ Trần Thiện Thanh tức ca sĩ Nhật Trường nữa.
Như thế ca khúc “Dòng An Giang” hẳn đã được Anh Việt Thu viết vào những năm ông còn rất trẻ, ở độ tuổi chưa đến 20, vì bài hát đã nổi tiếng trước đó nhiều năm. Những người quen biết Anh Việt Thu cho biết, ông là người ít nói. Ông hiền lành và sống với bạn bè rất nhiệt tình. Có một thời ông muốn làm nhà xuất bản nhạc, nhưng hình như chỉ in được một, hai tập nhạc ngoại quốc lời Việt, rồi thôi.
Có thể coi Anh Việt Thu là thế hệ nhạc sĩ sau cùng sinh trưởng tại miền Nam (nếu lấy ngày 30/04/1975 làm dấu mốc) những người viết nhạc với tâm hồn đôn hậu của người miền Nam, ít cầu kỳ, cả trong giai điệu lẫn ca từ. Nghe nhạc Anh Việt Thu người ta nghĩ đến những kinh rạch chứ không phải những ao hồ. Ao, hồ có một vẻ gì đó u uẩn, tù túng. Kinh, rạch, như lòng người miền Nam, khi thủy triều rút đi, khô cạn, phơi mở không còn gì giấu giếm, lúc thủy triều trở lại, lại kín đáo, tràn đầy. Như bài “Dòng An Giang”.
Giòng An Giang sông sâu nước biếc
Giòng An Giang cây xanh lá thắm
Lả lướt về qua Thất Sơn
Châu Đốc dòng sông uốn quanh
Soi bóng Tiền Giang Cửu Long.
Giòng An Giang trăng lên lấp lánh
Giòng An Giang tung tăng múa hát
Đêm đến dòng sông thở than
Bên mấy hàng cây hắt hiu
Đã mấy mùa xuân thái bình.
Giòng An Giang đáy nước in sâu
Nhịp cầu tre ngắm bóng say sưa
Nắng vẫn chiếu trên làn sóng nhấp nhô
Nắng vẫn chiếu trên gò má hây hây mơ màng, ngây thơ.
Cô thôn quê đang giặt yếm trên sông
Tiếng sáo vắng trên đồng lúa xanh tươi
Trâu lang thang đôi cò trắng tung bay dập dìu.
Giòng An Giang ai qua vẫn nhớ
Giòng An Giang xinh xinh nước biếc
Đây những thuyền ai lắc lơ
Đôi mái chèo trăng lướt qua
Lơ lửng vầng trăng vỡ tan.
Giòng An Giang xanh xanh khóm trúc
Giòng An Giang lơ thơ bến nước
Đây những người thôn nữ xinh
Duyên dáng chuyền tay dắt nhau
Múc mấy vầng trăng đổ đi…
“Tám Ðiệp Khúc” của Anh Việt Thu là một tình khúc. Nhưng ông đã nhập cái tình riêng của mình vào với tình yêu quê hương, đất nước. Một đất nước tràn ngập điêu linh, tang tóc, mỗi tiếng hát như một lời thở than, kêu gọi yêu thương nhiều hơn là tỏ tình. Nhà văn Nguyễn Mạnh Côn có lần nói rằng, ông rất thích bài hát này của Anh Việt Thu, mặc dầu nghe cả bài trong một lúc khó nắm bắt tác giả nói gì, nhưng nghe từng đoạn tách rời, âm điệu day dứt của nó làm cho rất buồn…
Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu / Bàn tay năm ngón mưa sa / Dìu anh trong tiếng thở / Đưa tiễn anh đi vào đời / Mẹ Việt Nam ơi! Hai mươi năm ngăn lối rẽ đường về
Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu / Bàn tay đón gió muôn phương / Bàn tay đan gối mộng / Đưa tiễn anh đi vào đời / Mẹ Việt Nam ơi ! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời
Tiếng hát hát trên môi / Giấc ngủ ngủ trong nôi / Một đàn, đàn chim nhỏ bay khắp trời Việt Nam mến yêu / Ôi tiếng chim muông gọi đàn / Mẹ Việt Nam ơi! Con xin dâng hiến trọn cả đời
Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu / Nằm nghe tiếng hát đu đưa dìu anh trong giấc ngủ / Ôi tiếng ru ru ngọt ngào / Mẹ Việt Nam ơi ! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời
Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu / Từng đêm ấp ủ trong tim / Từng đêm khe khẽ gọi / Anh nhớ thương em từng giờ / Mẹ Việt Nam ơi! Ai chia ly tan tác cả ngàn đời
Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu / Trùng dương sóng nước bao la / Trùng dương vang tiếng gọi / Ôi sóng thiêng em về Trời / Mẹ Việt Nam ơi! con xin ghi xin khắc nguyện lời thề
Trời làm cho mưa bay giăng giăng mây tím dệt thành sầu / Rừng thiêng lá đổ âm u / Rừng thiêng vang tiếng gọi / Ôi núi thiêng em về nguồn / Mẹ Việt Nam ơi ! con xin ghi xin khắc nguyện lời thề
Nguyễn Đình Toàn (Trích trong Sài Gòn Xanh Ký Ức)
