Những ai yêu thích dòng nhạc trữ tình chắc hẳn không xa lạ với những giai điệu mượt mà:
“Hồn lỡ sa vào đôi mắt em
Chiều nao xõa tóc ngồi bên rèm
Thầm ước nhưng nào đâu dám nói
Khép tâm tư lại thôi
Đường hoa vẫn chưa mở lối…”
Đó chính là bài hát Về đâu mái tóc người thương của cố nhạc sĩ Hoài Linh. Ngoài ca khúc nổi tiếng này, ông còn là tác giả của hàng loạt nhạc phẩm được nhiều người yêu thích như Áo em chưa mặc một lần, Căn nhà màu tím, Hai đứa giận nhau, Sầu tím thiệp hồng, Chuyến tàu hoàng hôn, Nỗi buồn gác trọ… Nhìn vào “gia tài” đồ sộ ấy, nhiều người thầm nghĩ chắc hẳn người nhạc sĩ tài hoa này đã có rất nhiều trải nghiệm tình trường. Nhưng sự thật thì ngược lại.
Tôi tìm tới căn nhà của gia đình nhạc sĩ Hoài Linh trên đường Trương Minh Giảng nay là Lê Văn Sỹ (Sài Gòn) theo chỉ dẫn của người bạn là chủ nhiệm một câu lạc bộ yêu nhạc vàng. Ngôi nhà mang nét cũ kỹ và hoài cổ bởi từ khi xây dựng đến nay chưa từng có sự thay đổi. Bà Trần Thị Duyên (vợ cố nhạc sĩ Hoài Linh – PV) cho biết, thời điểm xây dựng căn nhà này cũng chính là khoảng thời gian chồng bà cho ra đời nhạc phẩm Căn nhà màu tím. Theo đó, vào năm 1968, sau gần hai mươi năm sáng tác dành dụm tiền bạc, vợ chồng nhạc sĩ Hoài Linh mới quyết định phá căn nhà cũ để xây dựng lại căn nhà mới hai tầng nằm ở trong một con hẻm nhỏ đường Trương Minh Giảng (nay là Lê Văn Sỹ). Căn nhà trước đó của họ được sơn màu tím, có nhiều kỷ niệm của hai vợ chồng cũng như gia đình nhạc sĩ sáng tác “Căn nhà màu tím” để ghi nhớ lại những kỷ niệm đó. Bà Duyên cho biết thêm, thời đó, chiều chiều nhạc sĩ Hoài Linh hay đem ghế ra ngồi trước nhà nhìn ra đầu ngõ, bởi con hẻm ngày xưa rất thơ mộng với nhiều hàng rào trồng hoa lá dây leo rất đẹp. Bây giờ, cảnh cũ người xưa đã không còn. Vì vậy bà và các con quyết giữ lại căn nhà nguyên vẹn như lúc ông còn sinh thời để tưởng nhớ.
Bà Duyên năm nay đã bước sang tuổi 84 nhưng vẫn giữ được sự minh mẫn, tinh nhanh. Đặc biệt là khi nhắc về người chồng quá cố, ánh mắt bà sáng lên trông thấy. Tôi đùa chắc hồi xưa bà phải “cao tay” lắm mới giữ chân được người chồng nhạc sĩ tài hoa và nổi tiếng trước bao cám dỗ. Bà bật cười rồi nói: “Nói thì nhiều người nghĩ tôi nói dối vì sợ “xấu chàng hổ ai”. Nhưng quả thực mấy chục năm chung sống, tôi chưa từng phải lo chuyện ông ấy ra ngoài trăng gió. Ông nhà tôi rất hiền lành, ai cũng quý mến nhưng không bao giờ có tin đồn không hay với người phụ nữ nào”. Nói rồi, bà nhìn thật lâu về phìa bức hình chân dung lớn của cố nhạc sĩ treo trên tường, có lẽ những kỷ niệm với ông lại ùa về. Tiếp lời mẹ, hai người con gái của bà Duyên cũng thay nhau khẳng định cha mình tuy làm nghệ thuật nhưng sống rất đúng mực và hết lòng yêu thương vợ con.
Hồi tưởng lại quá khứ, bà Duyên cho biết, bà và chồng đều quê gốc ở Kiến An (Hải Phòng). Hai người là tình đầu nhưng cũng là tình cuối của nhau. Năm đó khi tròn 18 tuổi, bà là cô gái nổi tiếng xinh đẹp trong vùng, được bao chàng trai si mê, theo đuổi. Nhạc sĩ Hoài Linh cũng là một trong số đó, ông nhiều lần tới chơi và trao bà ánh mắt tình tứ nhưng không được đáp lại. Cho đến một ngày, ông mạnh dạn hát tặng người trong mộng bài hát Cô láng giềng. Bất ngờ, khi chàng trai si tình cất giọng cũng là lúc cô thôn nữ xinh đẹp xiêu lòng. Vậy là ông bà đến với nhau. Ngày đó, ông đã tập tành viết nhạc và sáng tác tặng bà nhiều ca khúc nhưng chưa có ý định xuất bản. Sau khi lấy nhau vài năm, nhạc sĩ Hoài Linh đưa vợ con vào Nam và bắt đầu chuyên tâm sáng tác. Nhạc phẩm đầu tiên gây tiếng vang của ông là “Nếu đừng dang dở” qua giọng hát của nữ ca sĩ Lệ Thu. Tuy nhiên, tên tuổi của nhạc sĩ Hoài Linh chỉ thực sự nổi như cồn vào đầu thập niên 60 với tác phẩm Sầu tím thiệp hồng qua tiếng hát Hà Thanh. Sau đó, ca khúc đã trở thành bài hát lý tưởng dành cho các cặp song ca như Chế Linh – Thanh Tuyền, Tuấn Vũ – Giao Linh, gần đây là Quốc Đại – Cẩm Ly, Quang Lê – Lệ Quyên. Sau “Sầu tím thiệp hồng”, rất nhiều các nhà sản xuất đã tìm đến nhạc sĩ Hoài Linh. Bà Duyên cho hay nhiều lần, chồng mang về số tiền tác quyền rất lớn đưa bà cất giữ. Bà liền đi mua được 20 cây vàng.
Nhạc sĩ Hoài Linh, người đàn ông hiếm có …..
Cùng thời với nhạc sĩ Hoài Linh, rất nhiều nhạc sĩ đã không thoát khỏi những cám dỗ do con tim nghệ sĩ đa sầu đa cảm và môi trường làm việc mang tới. Trong số đó, không ít người mải mê theo đuổi những bóng hồng xung quanh mà lơ là, bỏ bê để rồi đánh mất gia đình. Nhưng sinh thời, nhạc sĩ Hoài Linh không có điều tiếng gì về việc trăng gió bên ngoài. Đó cũng chính là điều làm vợ con ông luôn tự hào. Vẫn biết tâm hồn người nhạc sĩ không thể thiếu được sự lãng mạn, bay bổng. Bởi đó là khoảng cảm xúc để họ cho ra đời những “đứa con tinh thần” đặc sắc. Nhưng đối với nhạc sĩ Hoài Linh, sự lãng mạn, bay bổng ấy ông đều lấy từ người bạn đời của mình. Ví như chuyện bà Duyên có mái tóc dài, mỗi khi gội đầu xong lại ngồi trước thềm hong tóc cho khô. Chính từ hình ảnh đẹp đẽ ấy của vợ mà nhạc sĩ đã nảy sinh cảm hứng viết lên ca khúc Về đâu mái tóc người thương. Hay như nhạc phẩm Sầu tím thiệp hồng, cũng là do ông nhớ lại khoảng thời gian đầu tơ tưởng bà Duyên nhưng bà không đáp lại. “Từ lúc quen nhau chưa nói một lời gì, tỏ tình ta mến nhau/ Nhiều đêm ngắm sao, mơ ước duyên tình mình bền lâu suốt đời tình thắm sâu/ Nhớ thương đầy vơi, mộng thấy ai tìm về/ Làn môi xinh tuyệt vời…”. Đó chính là lời ca mở đầu tuyệt phẩm ấy. Hay ca khúc Hai đứa giận nhau: “…Giận hờn hai hôm dài như một tháng/ Ghét anh đôi ba bữa bằng năm tròn/ Một người ra đi một người ghé nón/ Nắm tay hết giận hết hờn để giấc mơ thôi chập chờn”. Ca khúc này nhạc sĩ Hoài Linh sáng tác sau một lần vợ chồng giận nhau. Sáng tác xong, ông lại gọi bà tới nghe hát – một cách làm lành vô cùng hiệu quả.
Bà Duyên kể, mỗi lần sáng tác xong một bài, nhạc sĩ Hoài Linh lại bảo vợ tới ngồi kế bên để nghe ông hát. Tuy không nói ra nhưng bà biết, ông hát tặng bà và cũng muốn nghe ý kiến của vợ. Mỗi lần như thế, bà đều không khỏi xúc động và cảm thấy yêu thương, kính trọng người bạn đời nhiều hơn. Bà biết trái tim ông đã dành trọn cho bà. Không chỉ thể hiện tình cảm với vợ qua các sản phẩm tinh thần, nhạc sĩ Hoài Linh còn rất quan tâm tới người bạn đời từ hành động mỗi ngày. “Ngày ấy ở Sài Gòn rất nhiều các quán xá nghệ sĩ, ở đó hầu hết là giới nhạc sĩ tụ tập nhậu nhẹt, bàn chuyện trên trời dưới biển rồi trở về trong trạng thái lâng lâng. Nhưng ông nhà tôi rất ít khi ra vào những chỗ đó, chỉ dịp nào bạn bè mời nhiệt tình quá ông ấy mới tới. Vợ chồng tôi đông con, khi mấy đứa còn nhỏ, ông thường đảm nhận hết công việc đi chợ, nấu cơm, quét nhà… Khi làm ra tiền, mỗi tuần ông ấy lại gọi hai chiếc xe đưa mẹ con tôi đi ăn nhà hàng. Thậm chí cả quần áo của mấy mẹ con, tôi cũng rất ít khi mua, bởi chồng đã lo hết rồi. Thật sự, tôi đã may mắn có được người đàn ông hiếm có trên đời”, bà Duyên kể.
Nhung Đinh.
PS : Phóng viên Nhung Đinh viết bài này lúc bà Duyên còn sống. Bà đã về nước Chúa vào tháng 2/2016
