Trước 1975, có rất nhiều ca khúc được viết ra để nói lên tiếng lòng mong muốn đất nước hòa bình, mong muốn từng nhà có cuộc sống yên vui hạnh phúc. Đầu thập niên 70 Hiệp định Paris đang được đàm phán, một niềm tin về hòa bình đang đến với quê hương. Thì vào năm 1971, hai nhạc sĩ Trần Trịnh, Nhật Ngân cũng đã sáng tác hai ca khúc Qua Cơn Mê và Một Mai Giã Từ Vũ Khí để thể hiện tấm lòng mong ước về cuộc sống thanh bình cho dân tộc. Lúc sinh thờ, một trong hai tác giả đã chia sẻ về ca khúc này như sau: “Tôi cũng như mọi người ở Việt Nam, tôi nghĩ là khi mà hòa bình đến thì mình coi như qua một cơn mê, mình trở về đi học lại, mình làm mọi thứ của tuổi trẻ mình không làm được vì phải nhập ngũ.”
Qua Cơn Mê là một ca khúc đặc sắc được nhiều ca sĩ hát từ trước đến nay, đặc biệt là một trong những ca khúc gắn liền với tên tuổi của ca sĩ Duy Khánh. Rất nhiều khán thính giả yêu thích ca khúc nhạc vàng này bởi giai điệu trầm ngâm, từng ca từ vang lên như ru lòng người nghe trải qua một cơn mê và khát khao nhìn về tương lai hòa bình tươi sáng của đất nước.
“Một mai qua cơn mê, xa cuộc đời bềnh bồng
Tôi lại về bên em
Ngày gió mưa không còn nên đường dài thật dài,
Ta mặc tình rong chơi
Cùng nhau ta sẽ đi, sẽ thăm bao nơi xưa,
Vui một thuở lênh đênh
Ta sẽ thăm từng người sẽ đi thăm từng đường
Sẽ vô thăm từng nhà.”
Niềm mong ước về cuộc sống yên bình mọi nơi vào một ngày gần sẽ đến. Một mai qua cơn mê, bước qua nỗi khó khăn cực khổ sẽ không còn chiến tranh mọi người sẽ sống trong những ngày tươi vui hạnh phúc ấm êm bên gia đình. Qua khỏi cơn mê qua những ngày khói lửa là niềm khát khao của biết bao trái tim vì ai cũng muốn có được cuộc sống trong thanh bình. Qua cơn mê rồi nhân vật xin hô “Tôi” sẽ rời xa cuộc sống bềnh bồng của những ngày sương gió rong ruổi khắp nơi, và rồi Tôi sẽ về lại bên em và được sánh bước bên em. Qua những ngày gió mưa giông bão trên con đường dài chúng ta sẽ rong chơi khắp bốn phương, sẽ đặt chân đến những nơi tươi đẹp cùng hòa niềm vui với mọi người. Chúng ta sẽ được dịp trở lại nơi xưa để ôn lại những kỉ niệm đẹp, vui vẻ mà tuổi thơ ta cùng trải qua. Chúng ta sẽ đi thăm lại những người thân quen mà ta đã từng gắn bó cùng nhau. Trên mọi nẻo đường ta thỏa thích bước đi, ta sẽ hân hoan ghé thăm từng nhà để được sum họp cùng mọi người. Rồi ta sẽ được nhìn thấy niềm vui, nụ cười của từng người khi qua cơn mê.
“Tình người sau cơn mê vẫn xanh
Dù bao tháng năm đau thương dập vùi
Trường xưa vắng ta mai ta lại về
Cùng theo lũ em học hành như xưa.”
Qua cơn mê tình cảm giữa mọi người sẽ thắm thiết hơn, yêu thương nhau nhiều hơn. Trong những lúc khó khăn đau thương của đất nước vì ta đã cố gắng cùng nhau vượt qua, chúng ta mãi lo đối mặt với cuộc sống vất vả mà quên đi những sự thể hiện yêu thương cho nhau. Đồng lúa cây cối vẫn xanh mượt mang hương tình đến mọi người dù trong “cơn mê” cây khô cỏ cháy. Lòng mong ước được trở lại mái trường xưa sau khi đất nước thanh bình “Trường xưa vắng ta mai ta lại về”, được ngồi dưới mái trường cùng bè bạn được nghe những tiếng giảng bài của thầy cô là niềm khát khao của các thế hệ học trò. Qua những ngày tháng buồn của chiến tranh, đất nước hòa bình tất cả em nhỏ sẽ được trở lại cấp sách đến trường, sẽ được vui cười cùng lũ bạn sẽ được nô đùa bên góc sân trường. Sẽ tiếp tục hành trình chấp cánh cho những ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ.
“Rồi đây qua cơn mê, sông cạn lại thành giòng
xuôi về ngọt quê hương
Ngày đó tay em dài vun cuộc tình thật đầy
mơ toàn truyện trên mây.”
Rồi chúng ta sẽ qua cơn mê nhưng mà “sông bây giờ đã cạn”, còn đâu những nguồn nước tưới mát cho đồng xanh cây cối sau những ngày hạn hán. Nhưng rồi “sông cạn” sẽ được xanh mát như xưa bởi giòng chảy trên đất mẹ vẫn mãi ngọt ngào êm đềm, mang hương phù sa về vun tưới cho cây. Khi bước qua cơn mê tay em dài hơn để ôm ắp những cuộc tình đẹp những yêu thương đông đầy trong cuộc sống. Những ước mơ đẹp sẽ chớm nở không còn những ngày xưa khắc khổ.
“Còn tôi như cánh chim sẽ bay đi muôn phương
mang về mầm xanh tươi
Khi lá hoa thật nhiều, trái yêu thương đầy cành
hái đem cho mọi người .”
Cánh chim của hòa bình tự do, tôi sẽ tung cánh bay khắp mọi nơi, tôi sẽ bay dưới bầu trời xanh, tôi sẽ nhìn phong cảnh đẹp hùng vĩ của quê hương mình. Tôi sẽ mang niềm hạnh phúc đến mọi người, ươm mầm xanh, xây dựng tương lai. Tôi sẽ dâng trái yêu thương đến mọi nhà. Nhạc sĩ đã viết nên ca khúc từ trái tim yêu thương và mong muốn một tương lai tươi sáng đất nước thanh bình, niềm vui vang khắp mọi nơi và tình thương yêu lan tỏa để từng trái tim.
Ruby