Nhạc sỹ Đynh Trầm Ca tác giả của nhiều ca khúc nổi tiếng, xin liệt kê tiêu biểu như các ca khúc: Ru con tình cũ, Sông quê 1-2-3, Bay đi những cơn mưa phùn, Phượng buồn, Nỗi buồn chim sáo, Vầng trăng đơn chiếc, Điệu hò phu thê, Bên cầu nhớ người…Vừa qua đời vào sáng ngày 1 tháng 12 năm 2025.
Đynh Trầm Ca tên thật Mạc Phụ, sinh tại La Qua (Vĩnh Điện), Quảng Nam. Ông sinh năm 1941, tên thật là Mạc Phụ, nhưng lại lấy bút danh là Đynh Trầm Ca. Xung quanh cái họ lạ này có nhiều giai thoại thú vị: Nhiều người không rõ Đinh Trầm Ca hay Đynh Trầm Ca? Thật ra ông lấy họ mẹ (Đinh), nhưng “phản ứng” với một nhà làm tự điển đương thời gốc Quảng Ngãi cứ đổi tất tật chữ i (ngắn) sang y (dài) nên ông bèn… viết ngược lại.
Ông kể vui: “Thời bao cấp, có người muốn được nhận vào vị trí biên tập viên tại một hãng băng đĩa lớn của Sài Gòn, đã tự nhận mình là Đynh Trầm Ca. Tôi đã bao phen bị làm phiền, phải đi xác minh tên tuổi bởi mấy vụ này. Và cả chuyện có một học trò của tôi lại “mượn” tên tôi chỉ để… tán gái”.
Ru con tình cũ
Ru con tình cũ là bước ngoặt lớn trong của Đynh Trầm Ca. Với điệu boston buồn, những ca từ như những vần thơ đẹp, ca khúc này đã đưa tên tuổi Đynh Trầm Ca vào âm nhạc.
Ba năm qua em trở thành thiếu phụ
Ngồi ru con như ru tình buồn…
Ôi, ba năm qua rồi, lòng chưa nguôi gió bão…
Người xa xôi phương nào, người oán trách gì không?”.
Xung quanh ca khúc này cũng có một giai thoại lý thú mà giới văn nghệ Quảng Nam và Sài Gòn vẫn kể cho nhau nghe: Ngày xưa (khoảng thập niên 60), ở một thị trấn nhỏ của tỉnh Quảng Nam có một cô nữ sinh trung học, ngày hai buổi ôm cặp đi về trên con đường bụi mù phố lẻ. Nàng họ Hồ, tên Thu, có mái tóc dài, mặt trái xoan, da trắng hồng và cặp mắt long lanh như sóng nước hồ thu… từ đó mà người yêu nhạc có hai ca khúc: “Thu, hát cho người” của Vũ Đức Sao Biển và bài “Ru con tình cũ” của Đynh Trầm Ca.
Đynh Trầm Ca làm thơ khi nào chính bản thân ông cũng không nhớ rõ, chỉ biết rằng khi cái buồn thương man mác chất chứa, khi nỗi đau đời dồn nén, thế là thơ bật ra. Năm 1969, ông cho ra mắt tập thơ “Mắt đêm” (viết từ năm 1960), được một nhà nghiên cứu giới thiệu là “một trong 5 tập thơ tiêu biểu của năm -1969” của miền Nam. Tiếp là “Khúc ca trôi dạt”, “Đi như là trôi”.
Ảnh nhạc sĩ Đynh Trầm Ca do con trai ông gửi về cho Dòng Nhạc Vàng
Với Đynh Trầm Ca: “Thơ là người tình đầu tiên và người tình ấy dõi theo tôi suốt cả cuộc đời chìm nổi. Nhạc là người tình đem đến sự thăng hoa tột cùng. Không ngạc nhiên khi nhiều nhà thơ gọi tôi là nhạc sĩ, ngược lại nhạc sĩ thì lại gọi tôi là nhà thơ. Cả hai thứ trên cuộc đời này tôi đều… chơi được. Tôi vốn không có duyên được sống và sinh hoạt trong môi trường nghệ thuật chuyên nghiệp, nhưng ý thức sáng tạo trỗi dậy mạnh mẽ ngay khi còn ngồi ghế nhà trường. Thời ấy, những bài thơ tôi làm được phổ biến trong bạn bè, rồi viết nhạc cũng chỉ để hát chơi”.
Sông Quê
Sinh ra ở vùng đất Điện Bàn (Quảng Nam), Đynh Trầm Ca đã có một thời lang bạt khắp miền Nam với đủ thứ nghề. Thế rồi cái duyên đã níu kéo để ông yêu và cưới một cô thôn nữ người Sóc Trăng. Tình yêu đó đã khiến cho những sáng tác của ông mang đậm âm hưởng của dân ca Nam bộ mà các ca khúc Sông quê thể hiện rõ nhất.
Ảnh nhạc sĩ Đynh Trầm Ca do con trai ông gửi về cho Dòng Nhạc Vàng
Nói về những ca khúc Sông quê, Đynh Trầm Ca nhớ lại ngày đó, có một người quen làm nhạc tại Mỹ muốn làm các album hướng đến những kiều bào trên đất khách. Và Đynh Trầm Ca được mời để làm chương trình. Từ ý tưởng đó, ông đã xây dựng 1 loại album với những ca khúc mang âm hưởng Nam bộ, trong đó ca khúc Sông quê do ông sáng tác được đưa thành chủ đề cho album.
Đynh Trầm Ca kể, Sông quê ban đầu được 2 ca sỹ Ngọc Hải và Như Hảo thể hiện. Sau đó khi về Việt Nam, ca sỹ Hương Lan đã lựa chọn Sông quê để hát trong chương trình của mình, rồi sau đó Hương Lan đã đưa Sông quê qua Mỹ, nhiều ca sỹ ở hải ngoại đã lựa chọn hát lại.
“Lần đầu tiên nghe ca sỹ Phi Nhung hát, tôi hoàn toàn bất ngờ bởi trước đó Phi Nhung không có tên tuổi. Nhưng vì không chuyên nghiệp nên khi thể hiện, Phi Nhung hát mộc mạc, chân chất, mang chút dáng dấp một cô gái quê ngây thơ, hồn nhiên. Có lẽ chính vì sự ngây thơ đáng yêu này mà khán giả biết tới Phi Nhung và nhờ Sông quê, Phi Nhung đã bước chân vào con đường chuyên nghiệp”- Đynh Trầm Ca kể.
Bao năm sống phiêu bạt ở miền Nam, năm 2002 khi bước vào tuổi 60, Đynh Trầm Ca đã đưa cả gia đình về lại quê hương Quảng Nam sinh sống.. Tại Điện Bàn, ông mở quán cà phê mang tên Thạch Trúc Viên và tổ chức những chương trình âm nhạc nho nhỏ cho khán giả, sống bằng những giai điệu một thời. Nhiều khách tới quán không biết ông chủ quán hay ôm đàn chính là tác giả của những Ru con tình cũ, Sông quê…
Mời bạn cùng nghe lại một số sáng tác của nhạc sĩ Đynh Trầm Ca:
Tổng Hợp: Dòng nhạc Vàng