Có một số tài liệu kể lại rằng, nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ viết ca khúc “ Ai Nhớ Chăng Ai” vào khoảng thập niên 1950 để kể về kỷ niệm câu chuyện mối tình một thời tuổi trẻ của ông có hạnh phúc, thương nhớ và sự đau buồn luôn vấn vương trong tâm hồn ông. “Ai Nhớ Chăng Ai” được ra đời để nhớ về những kỷ niệm cùng nhau với mối tình đầu sâu đậm. Câu chuyện tình buồn nhiều bi thương của ông cùng ca sĩ Trương Tân Nhân, một cô gái mang nét đẹp dịu dàng và tình cảm được sinh ra trong gia đình tri thức. Mối tình của hai người ngày càng sâu đậm thì lạc mất nhau vì hoàn cảnh. Vào thời điểm đất nước bị chia cắt hai miền Nam – Bắc, cũng là lúc tình yêu tuổi trẻ đành gác lại, để lại người con gái ông vô cùng thương yêu và giọt máu của ông lại nơi bên đây vĩ tuyến ông vào Sài Gòn lập nghiệp theo con đường âm nhạc. Vài năm sau đó ông Hoàng Thi Thơ dần trở thành nhạc sĩ nổi tiếng bậc nhất tại đây, còn Tân Nhân ở lại bên kia vĩ tuyến và trở thành ca sĩ huyền thoại của dòng nhạc đỏ với bài hát ghi dấu ấn tên tuổi “Xa Khơi” (sáng tác của Nguyễn Tài Tuệ).
“Ai Nhớ Chăng Ai” một nỗi nhớ da diết khắc sâu hình bóng người thương. Thời gian dần trôi qua, mỗi ngày với biết bao bộn bề xen lẫn niềm vui trong cuộc sống và công việc nhưng kỷ niệm về người yêu vẫn mãi còn đó. Từng dòng kỷ niềm chảy về trong khoảnh khắc niềm vui bên nhau. Có lẽ đây là ca khúc mang nỗi nhớ khắc sâu và nhiều bi thương khi bây giờ hai người hai lối tan vỡ mộng gắn kết tình yêu ban đầu. Ca sĩ Hoàng Oanh và Duy Khánh là hai ca sĩ đời đầu thể hiện thành công ca khúc này và mang lại cho người nghe nhạc xúc cảm xót xa từ đáy lòng.
“Ai nhớ chăng ai
Ai nhớ chăng những chiều
Có người em gái qua bên thềm
Tiếng hò xao xuyến trăng đầu ghềnh
Nhạc rừng nghe buồn mông mênh
Và ngàn tia lửa ấm chơi vơi dưới trăng êm đềm.
“Ai nhớ chăng ai” là cụm từ được lặp lại suốt theo các đoạn trong bài hát, vừa nhắc lại từng khoảng thời gian mà tình yêu thời niên thiếu trải qua vừa là nỗi nhớ chảy dài theo năm tháng của cuộc sống. Hình ảnh người em gái yêu thương dần hiện về trong nỗi nhớ với những kỷ niệm lãng mạng bên nhau. Trong đêm trăng đẹp anh đã được nghe tiếng hò dịu ngọt của em và tiếng hò ấy đã làm lòng anh xao xuyến đặt trọn trái tim cho em. Buổi tối bên rừng nỗi buồn trào dâng, nhưng âm thanh của rừng đã không làm anh sợ vì ngay lúc này anh đang ấm áp bên đóm lửa cùng ngắm trăng thanh êm đềm.
“Ai nhớ chăng ai
Ai nhớ chăng những ngày
Những ngày rau cháo với dưa cà
Quê nghèo vui sống trong mặn mà
Đời vang lên ngàn câu ca
Mà tình thấy càng bao la
ngàn lòng như chan hòa.”
Dù ngày tháng dần trôi cũng không làm phai mờ những ngày vui nơi quê nghèo mà chúng mình từng trải. Những món ăn rau cháo, dưa cà giản dị nhưng làm ấm lòng nghĩa tình. Cuộc sống trong những lúc khó khăn nhưng vẫn thấy yêu đời vì tình người nơi thôn nghèo luôn chan chứa bao la, tấm lòng mọi người chan hòa sẻ chia cùng nhau. Cuộc sống vui tươi mang hạnh phúc như ngàn câu ca mang tặng cho cuộc đời.
“Ai nhớ chăng ai
Ai nhớ chăng những chiều
Những chiều gặp gỡ nhau trên cầu
Nước trời xanh ngắt in một màu
Lặng nhìn nhau hồi lâu lâu
Và tình ta càng ăn sâu
Sâu mối duyên ban đầu.”
Tình yêu chân thành đến từ những điều đơn giản, những buổi gặp nhau thẹn thùng nhưng con tim loạn nhịp rung cảm. Những lần hẹn hò sẽ làm cho tình cảm thêm khắc sâu. Ai nhớ chăng? Hay giờ đây một mình tôi lặng nhớ về những chiều đôi ta gặp gỡ nhau trên cầu điểm hẹn mà đối với đôi ta là nhẹ nhàng và lãng mạng. Những phút giây lặng nhìn nhau dưới bầu trời xanh là anh thêm say đắm nhìn em, tình anh dành cho em ngày càng sâu đậm và anh mãi khắc ghi sâu mối duyên đầu đời tuổi thanh xuân của hai ta.
“Ai nhớ chăng ai
Ai nhớ chăng hôm nào
Hôm nào mưa rớt trên sông dài
Trên dòng em tiễn anh một chiều
Chiều chia ly còn chưa phai
Trời buồn khóc giùm duyên ai
Giọt lệ tuôn ngắn dài.”
Niềm vui bên em chưa được bao lâu thì giờ đôi ta phải xa cách, một chiều mưa buồn em tiễn chân anh. Vì thời cuộc nên đôi ta phải hai người hai lối, xa nhau không phải do cạn tình mà xa nhau do nghĩa lớn của đời trai. Bên sông dài nói lời biệt ly trong buổi chiều tà, tình đôi ta vun đắp bao lâu nay đành để lại trong tâm hồn. Ngày anh đi trời đổ mưa khóc dùm duyên đôi ta, những giọt lệ sầu vương trên má em giọt ngắn giọt dài khắc ghi nỗi buồn chia cắt. Anh sẽ ra đi nhưng lòng đau như xé thương cho mối duyên chưa phai mà phải xa nhau, thương cô gái của anh nhỏ bé giờ đây phải một mình lo cho cuộc sống mà không có điểm tựa là anh.
“Nhớ vô vàn, nhớ muôn ngàn
Ngàn đời tôi còn nhớ
Ngàn đời tôi nào quên
Quên quên sau bao nhiêu phút xa xưa êm đềm.
Nhớ vô vàn, nhớ muôn ngàn
Ngàn đời tôi còn nhớ
Ngàn đời tôi nào quên
Bao nhiêu con người dừng chân trên bến tâm hồn.”
Nỗi nhớ chạy dài theo năm tháng, cứ ngỡ thời gian sẽ làm nguôi ngoai nỗi nhớ nào ngờ thời gian lại càng thêm nhiều nhớ thương. Cả cuộc đời để nhớ về hình bóng bên người lúc tuổi xuân hồng, nhớ về những lúc phút giây êm đềm của đôi ta trong những ngày mới quen nhau. Những ký ức về em luôn in sâu trong tâm trí tôi, muôn ngàn điều muốn được tỏ bày cùng em nhưng biết đến bao giờ mới được. Trên đường đời vô vàn chuyện xảy ra, bao nhiêu người đã muốn tưới mát tâm hồn tôi và dừng chân trên bến tâm hồn nhưng sao nỗi nhớ về em vẫn vô vàn.
“Ai nhớ chăng ai
Ai nhớ chăng khói chiều
Khói chiều vương vấn mái tranh nghèo
Có bầy em bé reo ngoài vườn
Mẹ già tóc bạc như sương
Nợ đời uốn còng đôi vai
Sương đớn đau trăm đường.”
Làng quê bình yên nơi lưu giữ những kỷ niệm thuở ban sơ. Làm sao để có được mãi những giây phút bên mái nhà tranh bên những người thân yêu. Nhớ lắm những tiếng trẻ thơ nô đùa cùng nhau ngoài vườn, nụ cười hồn nhiên của các em bé mặc cả cái khó khăn của cuộc sống nhưng nó tô điểm cho lòng tin và niềm hy vọng của ngày mai. Thương nhớ hình dáng mẹ già gầy mòn tóc bạc vì cả đời gồng gánh lo cho con thơ quên cả thời gian quên cả sự tàn phai của hương sắc tuổi xuân xanh. Dù nhiều nỗi đau trong nhớ thương nhưng người con của miền quê giờ đây phải còng đôi vai vác cả cuộc đời, đối mặt với phong sương trăm đường gian nan. Người con đang mưu sinh nơi phương xa xin gửi nỗi nhớ sâu trong lòng đến niềm quê thương yêu gắn bó nhiều kỷ niệm không bao giờ quên.
“Ai nhớ chăng ai
Ai nhớ chăng những gì
Những gì tha thiết nhất trong đời
Những gì không nói nên bằng lời
Mà tim ta thì chơi vơi
Mà hồn ta tìm nơi nơi
Mà lòng ta nhớ đời.”
Nỗi nhớ sâu thẳm trong con tim không thể nói hết bằng lời, hồn ta đang ở phương này nhưng sao nỗi nhớ cứ tràn về một phương khác xa xôi. Những gì tha thiết nhất trong cuộc đời xin để ta giữ mãi trong con tim này. Một nỗi nhớ da diết nhiều đau xót của nhạc sĩ dành cho người con gái của tuổi trẻ nồng nàn và quê hương nhiều kỷ niệm nên những ca từ trong bài hát tuôn trào những từ “nhớ”. Nỗi nhớ nhiều đắng cay trong tâm hồn chính vì thế mà nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ như đặt lối chơi chữ lặp lại trong hai câu ở mỗi đoạn để nhấn mạnh về ký ức từng trải và mọi người nghe nhạc thấu hiểu được nỗi nhớ của ông “Ai nhớ chăng ai, ai nhớ chăng những gì, những gì tha thiết nhất trong đời…”. Một khoảng trời riêng với vô vàn nỗi nhớ thương!
Ruby.
Một chuyện tình có thực được ns HTT cãm xúc và ghi lại thành nột bản nhạc tuyệt vời, lời viết tiếng nhạc chân thành làm Ai nghe bản nhạc này cũng vô cùng xúc động cho sự chia ly thãm khốc của đất nước vậy mà cảnh chia ly này càng khốc liệt hơn nữa lại diễn ra vào năm 75, nghĩ thực đất nước tôi tội tình chi mà dân tộc phải chịu cảnh chia ly đau buồn quá vậy Trời ? Gia Tài của Mẹ để lại cho con một nước Việt ….buồn …